Keputusan pilihan raya kecil Kemaman adalah kekalahan yang memalukan bagi Raja Mohamed Affandi Raja Mohamed Noor, bekas ketua angkatan tentera untuk UMNO, oleh Menteri Besar Terengganu yang popular Ahmad Samsuri Mokhtar dari PAS.
Ahmad Samsuri telah melonjak menjadi terkenal di negara, dan kini disebut-sebut sebagai bakal perdana menteri masa depan, selepas memenangi majoriti 37,220 undi.
Pilihan raya kecil dalam kawasan majoriti Melayu (94.1%) kerusi Kemaman di Terengganu pada 2 Disember, diperlukan selepas Mahkamah Pilihan Raya Terengganu membatalkan keputusan pilihan raya umum 2022.
Cabaran kepada keputusan berdasarkan rasuah pilihan raya yang melibatkan ahli PAS Che Alias, yang kehilangan kerusinya selepas memenangi majoriti 27,179 undi.
Masih dipersoalkan sama ada strategi untuk mencabar keputusan pilihan raya umum adalah bijak, kerana ia membawa kepada penghinaan pilihan raya di pihak UMNO.
Keputusan itu juga menjejaskan legitimasi demokrasi kerajaan Madani, yang membawa kepada banyak persoalan tentang kekukuhan gabungan itu.
Keputusan pertama pilihan raya kecil Kemaman ialah ia mewujudkan satu lagi wira Perikatan Nasional (PAS) pada ketika ramai yang mengatakan terdapat kekosongan bakat dalam gabungan itu.
Pilihan raya kecil itu menumpukan perhatian kepada Ahmad Samsuri sebagai pemain utama masa depan dalam politik persekutuan.
Bagi gabungan Madani, nampaknya sokongan Anwar yang terlalu bersemangat terhadap Hamas bukan sahaja kehilangan sokongan bukan Melayu, keputusan pilihan raya kecil jelas menunjukkan beliau tidak menerima sebarang lonjakan sokongan Melayu, yang telah surut sepanjang tahun.
Keputusan itu lebih buruk bagi UMNO berbanding pilihan raya umum 2022, menunjukkan UMNO perlu banyak berfikir untuk dilakukan jika parti itu mahu kekal relevan di kawasan Melayu.
Orang Melayu di Kemaman telah menolak kerajaan Madani, di mana UMNO bergabung dengan DAP, dan PKR dengan Anwar sebagai ketua.
Bertentangan dengan semua perhubungan awam, Anwar tidak dikehendaki sebagai perdana menteri orang Melayu.
Serangan terhadap Siti Masturi dan siasatan polis terhadap Muhyiddin tidak memihak kepada pengundi.
Ini hanya mengorbankan sokongan kerajaan Madani di kawasan Melayu.
Melainkan UMNO boleh berubah dengan cepat, parti itu akan menjadi tidak relevan.
Ini adalah keputusan yang memusnahkan UMNO, di mana Ahmad Zahid Hamidi pada senja kerjayanya, mesti membuat beberapa keputusan.
DNAA pertuduhan terhadapnya tidak membebaskannya di mata pengundi di Kemaman.
Pertukaran pemimpin mungkin tidak mencukupi, UMNO mungkin perlu mencipta semula dirinya.
Keputusan ini kini menjadikan jalan ke arah pengampunan untuk Najib Razak lebih mudah, kerana beliau mungkin diperlukan sebagai kekuatan di kawasan Melayu untuk membolehkan UMNO terus hidup.
Sukar untuk melihat mana-mana ahli politik UMNO lain mengambil peranan ini dengan jayanya.
Bagi Pakatan Harapan, pengajarannya lebih nyata.
Sudah tiba masanya untuk Anwar menilai siapa yang dia mahu.
Sejak 12 bulan lalu, Anwar telah membawa Pakatan ke belakang.
Pada pilihan raya umum akan datang, PKR akan merosot sama seperti UMNO, di mana parti itu mungkin bertuah untuk memegang 20 kerusi di parlimen.
Bagi PAS, ini adalah seruan perhimpunan.
Malaysia adalah milik mereka untuk diambil.
Mereka kelihatan sah, Madani kini tidak sah.
Madani adalah kerajaan yang diwujudkan daripada ihsan Istana, bukan daripada mandat di peti undi.
Ini telah dilupakan oleh kerajaan.
Mereka tidak berada di sana atas keseronokan rakyat.
Keputusan malam Sabtu menunjukkan Anwar hanya menduduki kerusi perdana menteri buat sementara waktu sehingga rakyat memilih orang yang sah untuk menggantikannya.
Ini mesti dia fikir sedalam-dalamnya.
Murray Hunter