Malaysia berada di bawah tekanan dari pelbagai pelosok negara, tentang bagaimana rupa negara pada masa hadapan.
Polarisasi yang hebat telah mencipta dilema kontemporari.
Terdapat visi ‘Malaysian Malaysia’, iaitu sekular, tetapi dalam lingkungan Perkara 3(1) Perlembagaan menyatakan “Islam ialah agama rasmi bagi Persekutuan”.
Visi lain melihat Malaysia sebagai sebuah negeri Melayu di mana kaum lain yang mempunyai hubungan sejarah turut bermastautin.
Terdapat pandangan Ketuanan Melayu-Islam (negara Islam nasionalis Melayu) yang lebih ekstrem.
Akhirnya, terdapat pandangan tiga Malaysia, di mana Malaya, Sabah dan Sarawak adalah separa autonomi antara satu sama lain, dan mengamalkan pandangan budaya, politik dan agama mereka sendiri.
Terdapat kuasa untuk dan menentang setiap senario di atas.
Pembentukan dua kerajaan Pakatan Harapan (PH) membawa harapan wujudnya alternatif sebenar kepada apa yang boleh dipanggil kerajaan pimpinan Melayu yang berpaksikan.
Bagaimanapun, struktur perlembagaan, demografi, dan warisan 60 tahun pemerintahan Umno mungkin merupakan petunjuk yang lebih baik tentang rupa Malaysia pada masa hadapan.
Kedua-dua kerajaan PH itu berkemungkinan besar hanya sekelumit dalam apa itu kerajaan semula jadi Malaysia.
Kecelaruan ini bukan disebabkan oleh mandat popular tetapi oleh perbalahan politik antara kerajaan Melayu yang retak dan kini berpecah, yang menggunakan Pakatan Harapan untuk tujuan mereka dalam permainan kuasa.
Kemungkinan besar resolusi cara Malaysia akan ditadbir akan sangat dipengaruhi oleh faktor-faktor yang digariskan di bawah.
Ini termasuk demografi, institusi, dan dua gabungan politik utama.
Demografi
Tekanan terbesar untuk mengekalkan status quo dalam tadbir urus ialah demografi Malaysia semasa.
Terdapat pelbagai anggaran demografi penduduk Malaysia, dan ketepatan sebarang anggaran boleh dipersoalkan.
Kajian terbaru oleh Statista yang dikeluarkan pada April 2023, menunjukkan bahawa Bumiputera terdiri daripada 69.9% penduduk, Cina 22.8%, India 6.6%, dan lain-lain 0.7%.
Laporan lain mendakwa Melayu mewakili 17.6 juta atau 57.9% daripada penduduk Malaysia, dan dengan itu merupakan kumpulan majoriti dalam jumlah penduduk Malaysia.
Di semenanjung, orang Melayu merupakan penduduk majoriti bagi setiap negeri, kecuali Pulau Pinang.
Ini menunjukkan bahawa dalam sistem parti politik berasaskan kaum utama Malaysia, kerajaan berteraskan Melayu sepatutnya menjadi bentuk kerajaan semula jadi.
Akibatnya, mana-mana kerajaan bukan Melayu yang dipimpin akan merasa sukar untuk memenangi mana-mana majoriti dalam haknya sendiri untuk mentadbir.
Pada PRU15, PH tidak memenangi cukup kerusi untuk mentadbir.
Ia memerlukan perwakilan Melayu-centric dengan pengaruh melebihi 30 Ahli Parlimennya untuk mentadbir.
Perdana Menteri Anwar Ibrahim mesti mentadbir sebagai perdana menteri yang berteraskan Melayu jika beliau mahu terus berkuasa.
Pada PRU14, kemenangan PH memerlukan pemimpin Melayu seperti Dr Mahathir Mohamad dan Muhyiddin Yassin menyokong dan berkempen untuk PH.
Sama seperti mereka membantu PH menjadi kerajaan, mereka juga merampas kuasa PH yang membawa kepada kejatuhan pada Februari 2020.
Kemungkinan besar adalah menentang mana-mana kumpulan politik berbilang kaum dan sekular yang memenangi pilihan raya umum melainkan persekitaran politik umum negara berubah secara radikal pada masa hadapan.
Institusi
Tafsiran sejarah Tanah Melayu, dan perlembagaan yang sepadan yang ditulis untuk Tanah Melayu, dan kemudiannya Malaysia pada tahun 1963 adalah satu yang meletakkan kuasa ke tangan elit Melayu.
British mentakrifkan semula kesultanan Melayu menjadi negeri wilayah moden dengan Sultan sebagai raja mutlak.
Raja-raja berdaulat ini melepaskan sebahagian besar kuasa eksekutif mereka apabila Malaya dibentuk.
Walau bagaimanapun, Sultan diberikan kuasa ke atas adat istiadat Melayu dan agama Islam.
Mereka juga mempunyai sedikit budi bicara mengenai pemilihan dan pelantikan ketua menteri mereka, dan mengadakan mesyuarat majlis pra dan pasca eksekutif dengan exco mereka.
Memandangkan Tanah Melayu terdiri daripada 11 buah negeri, ketua negeri dipilih secara bergilir-gilir daripada kalangan sembilan raja Melayu.
Sabah mahupun Sarawak tidak memainkan apa-apa peranan dalam pemilihan itu, dan gabenornya tidak boleh berkhidmat sebagai ketua negara.
Ini bermakna jawatan ketua negara Malaysia akan sentiasa dipegang oleh seorang raja Melayu.
Agong bersama-sama majlis raja-raja mempunyai banyak budi bicara dalam pelantikan hakim dan jawatan penting lain seperti peguam negara.
Majlis raja-raja kini mengawal Jabatan Kemajuan Islam (Jakim) yang menerima kira-kira RM1.5 bilion peruntukan bajet tahunan.
Dengan peranan baharunya dalam perancangan ekonomi dan penapisan, Jakim adalah sebahagian besar perkhidmatan awam.
Menariknya, raja-raja Melayu mempunyai tanggungjawab untuk melindungi hak-hak terjamin semua rakyat Malaysia.
Di sebalik ini adalah kuasa yang diperuntukkan dalam Perkara 41 perlembagaan, yang menjadikan Agong sebagai pemimpin tertinggi angkatan tentera, dengan sebuah majlis penasihat khas.
Generasi pemerintah ini mempunyai rasa bangga dan rasa tanggungjawab yang tinggi terhadap warisan dan warisan nenek moyang mereka.
Sultan-sultan akan mengekalkan kedaulatan negeri-negeri Melayu masing-masing dan akan melakukannya melalui tanggungjawab masing-masing terhadap budaya Melayu dan agama Islam.
Tiada pemerintah akan membenarkan sesiapa yang tidak menghormati pandangan ini sebagai ketua menteri mereka.
Sikap ini meresap ke seluruh perkhidmatan awam dalam apa yang dipanggil “agenda Melayu”.
Ini adalah pandangan nasionalis Melayu bahawa kepentingan orang Melayu mesti berada di hadapan pemikiran, dan membuat keputusan.
Sebarang arahan dasar yang dikeluarkan oleh mana-mana kerajaan yang dilihat bertentangan dengan “agenda Melayu”, akan ditolak.
Konservatisme perkhidmatan awam adalah penghalang utama kepada mana-mana kerajaan yang berkuasa dan menganjurkan pembaharuan terhadap mereka dalam perkhidmatan awam yang melihat pembaharuan ini merugikan orang Melayu.
Menuju entropi Melayu
Kerajaan perpaduan tidak mungkin diwujudkan tanpa bantuan Agong.
Dari segi demografi, Anwar adalah perdana menteri yang tidak disengajakan.
Beliau memegang jawatan atas perkenan Agong dan raja-raja lain.
Tetapi Anwar mesti menunjukkan kreativiti yang cukup sebagai seorang pemimpin.
Dalam batas yang boleh diterima oleh establishment, dia akan meyakinkan semua orang bahawa dia adalah perdana menteri yang layak.
Dalam kes ini, Anwar akan menjadi sebahagian daripada politik Melayu, yang dia mahukan.
Bahagian semenanjung Malaysia sedang menuju ke arah pemerintahan semula jadi yang berpaksikan Melayu.
Keputusan pilihan raya negeri akan datang akan mengesahkan ini.
Anwar masih akan memimpin kerajaan persekutuan dan boleh menjalankan penggal penuhnya.
Sabah dan Sarawak akan bergerak ke arah lebih autonomi.
Kerajaan persekutuan mesti dilihat sebagai berpaksikan Melayu untuk berpeluang memenangi PRU16.
Ini adalah cabaran Anwar.
Anwar mempunyai sedikit latitud untuk mentakrifkan maksud Melayu-centric, dalam sempadan yang sempit.
Itulah sebabnya Madani mesti lebih daripada sekadar slogan.
Dalam hal ini, Anwar sekali lagi menjadi pemain utama dalam bagaimana rupa masa depan Malaysia.
Dia mesti dinilai sejauh mana dia boleh membendung pengaruh Ketuanan Melayu-Islam, yang disebarkan oleh PAS, di bawah kepimpinan sekarang.
Jika Anwar gagal, maka Perikatan Nasional berpeluang membentuk kerajaan selepas PRU16.
Barisan terakhir pertahanan terhadap kerajaan Ketuanan Melayu-Islam ialah potensi sederhana Bersatu terhadap PAS.
Itu menjadikan Muhyiddin orang kedua terpenting dalam politik Malaysia.
Walau apa pun, Malaysia akan melihat kerajaan berteraskan Melayu sekali lagi.
Kita sudah boleh melihat konsep “reformasi” menuju matahari terbenam.
Murray Hunter