Parti-parti politik dijangka kembali terlibat dalam isu perkauman dan agama untuk enam pilihan raya negeri yang akan datang, menurut penganalisis yang turut melihat kerajaan campuran terdedah akibat di Selangor dan Negeri Sembilan.
Ketika rakyat Malaysia masih berdepan dengan inflasi dan ekonomi masih belum pulih daripada kesan pandemik, penganalisis berkata kaum dan agama akan kekal sebagai platform pilihan ahli politik kerana keberkesanan mereka ketika cuba mempengaruhi pengundi.
Profesor Pengajian Asia dari Universiti Tasmania, James Chin, berkata tinjauan di Malaysia telah didorong oleh sentimen perkauman dan agama sejak 1960-an, khususnya di Semenanjung Malaysia, dan tidak akan berubah walaupun dengan negeri itu dalam perairan politik yang belum dipetakan sekarang.
“Jika kita melihat semua pilihan raya di Malaysia, sentimen perkauman dan agama boleh mengatasi segala-galanya manakala semua isu lain seperti kos sara hidup, akan sentiasa ada,” katanya.
Felo Kanan Institut Hal Ehwal Antarabangsa Singapura Oh Ei Sun berkata ini juga diperbesarkan oleh gelombang kebangkitan Islam di seluruh dunia, yang bermakna kebimbangan agama berada di barisan hadapan pengundi Melayu.
Bagaimanapun, Chin menjelaskan politik perkauman bukanlah satu fenomena yang unik kepada masyarakat Melayu, kerana pengundi kaum lain juga mudah dipengaruhi oleh sentimen perkauman dan agama.
Antara lain, beliau berkata Pakatan Harapan kehilangan kerusi Permatang Pauh di Pulau Pinang kepada PAS semasa pilihan raya umum ke-15 telah menakutkan pengundi Cina tidak selesa dengan parti Islam itu.
“Walaupun pengundi etnik Cina tidak berpuas hati dengan DAP, mereka lebih takut kepada PAS dan Perikatan Nasional (PN),” kata Chin.
Walaupun politik perkauman telah menjadi faktor penting sebelum PRU15, kaitannya menjadi mustahil untuk diabaikan awal bulan ini apabila kerajaan Perdana Menteri Datuk Seri Anwar Ibrahim mengesahkan menarik balik rayuan keputusan mahkamah berhubung penggunaan “Allah,” perkataan Arab untuk Tuhan, dalam penerbitan Kristian
Rayuan itu telah difailkan pada 2021 ketika Tan Sri Muhyiddin Yassin, pengerusi gabungan Perikatan Nasional (PN), menjadi perdana menteri.
Dengan PN mencapai kejayaan di luar jangkaan semasa PRU15 dalam gelombang sokongan terhadap konservatisme agama, penganalisis berkata isu “Allah” boleh memainkan peranan penting dalam mempengaruhi pengundi Melayu dan Islam.
“Walaupun keputusan Anwar untuk menyekat penggunaan Allah bukan Islam di Malaysia Timur nampaknya munasabah bagi kebanyakan orang, ia mungkin tidak bermain dengan baik di peringkat akar umbi,” kata Chin, ikrar PM untuk meminda undang-undang penggunaan kalimah “Allah ” dengan sekatan untuk bukan Islam di Sabah dan Sarawak.
Pilihan raya negeri bagi Kedah, Pulau Pinang, Kelantan, Terengganu, Negeri Sembilan dan Selangor — dijangka diadakan serentak pada Julai atau Ogos — mesti diadakan kerana enam negeri itu memilih untuk tidak membubarkan DUN mereka semasa PRU15 tahun lepas.
Selepas PN menyapu kerusi persekutuan secara maya di Kelantan, Kedah dan Terengganu, gabungan itu dijangka menguasai tiga negeri sambil mengancam untuk membuat kemajuan di Pulau Pinang, Negeri Sembilan dan Selangor yang kini di bawah pentadbiran PH.
Walaupun penganalisis melihat Pulau Pinang selamat, mereka berkata PH dan rakannya dalam kerajaan campuran tidak boleh mengambil mudah Selangor dan Negeri Sembilan, walaupun menguasai majoriti besar di kerusi pertama dan semua kerusi di kerusi kedua.
“Isu tebus guna (tanah) dan air di Pulau Pinang mungkin menimbulkan kemarahan penyokong PH, tetapi mungkin cukup daripada mereka masih akan muncul untuk memastikan kemenangan PH-BN,” kata Oh.
Penganalisis sosiopolitik Universiti Malaya Prof Madya Awang Azman Awang Pawi berkata isu “Allah” berkemungkinan menonjol dalam kempen PN untuk kemenangan yang tidak dijangka di Negeri Sembilan, tetapi meramalkan gabungan itu tidak akan dapat melepasi Kelantan, Kedah dan Terengganu.
Di Selangor, Oh berkata PH boleh berisiko jika penyokongnya tidak hadir pada pilihan raya kerana berpuas hati, atau dengan mendorong agenda reformasi yang mungkin mengecewakan pengundi konservatif dan menyebabkan mereka beralih kepada PN.
Ketua Badan Perhubungan Umno Negeri Sembilan, Datuk Seri Jalaluddin Alias sebelum ini menolak peluang PN di negeri itu, tetapi Oh berkata PAS sudah cukup masuk ke kawasan luar bandar di sana untuk memberi peluang untuk meredakan kekecewaan.
Selepas isu perkauman dan agama, penganalisis berkata kerajaan campuran juga perlu menangkis serangan terhadap pengendalian ekonomi dan inflasi yang berterusan.
“Pembangkang akan terus menaikkan kos sara hidup untuk mencetuskan kemarahan pengundi dalam pilihan raya negeri,” kata Awang Azman.
Di sebalik ramalan isu perkauman dan agama mendominasi pilihan raya negeri, Azman Awang berkata beliau percaya pengundi – terutamanya di lebih banyak kawasan bandar – lebih bersedia sekarang untuk menentang demagogue.
Awang Azman berkata pengundi di Selangor akan lebih mengambil berat tentang isu seperti tadbir urus yang baik, sara hidup dan integriti, walaupun mereka yang berada di kawasan luar bandar di negeri itu masih terdedah kepada politik komunal.
Tambahnya, isu pengeluaran Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) juga akan menjadi antara isu mempengaruhi pengundi Melayu di negeri utara dan Pantai Timur.
“Naratif anti-Islam terhadap DAP hanya akan berkesan di kawasan Melayu konservatif seperti Kedah, Kelantan dan Terengganu tetapi ia tidak lagi memainkan peranan dalam mempengaruhi pengundi di tiga negeri lain,” katanya.
Bagi pengundi muda yang diperkenalkan ketika umur mengundi diturunkan daripada 21 kepada 18 tahun, Oh berkata kumpulan yang menyokong kuat PN pada PRU15 dijangka akan terus berbuat demikian.
Chin berkata ini akan menjadikan media sosial sebagai komponen utama kempen pilihan raya negeri nanti.
“Banyak platform politik telah berpindah ke Signal dan Telegram, saya dapat lihat kedua-dua platform ini telah berlepas dan akan memainkan peranan dalam mempengaruhi pengundi muda,” kata Chin.