Pusat Membanteras Rasuah dan Kronisme (C4) mencatatkan dengan kebimbangan mendalam perkembangan terkini dalam berkempen untuk pilihan raya negeri akan datang, yang menunjukkan kemunduran kepada kaedah tidak baik yang digunakan sebelum ini dalam sejarah politik Malaysia.
Pada 28 Julai 2023, Menteri Kemajuan Luar Bandar dan Wilayah Zahid Hamidi dilaporkan secara meluas telah mengumumkan peruntukan persekutuan tertentu kepada kumpulan belia Terengganu, di mana beliau secara jelas menyatakan bahawa jumlah itu mungkin dinaikkan bergantung kepada keputusan pilihan raya negeri Terengganu.
Perdana Menteri Anwar Ibrahim juga mempertahankan inisiatif ini, dengan menyatakan bahawa peruntukan itu telah dirancang terlebih dahulu dan mengekalkan bahawa tidak ada sebarang penyalahgunaan dana semasa kempen pilihan raya.
Menjawab perkara ini, Ketua Pesuruhjaya Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) Azam Baki menyatakan bahawa pemberian ini bukan satu kesalahan kerana ia diluluskan oleh kerajaan persekutuan, dan oleh itu tidak mempunyai unsur rasuah.
Selanjutnya, beliau menyatakan bahawa tidak perlu mengeluarkan garis panduan baharu untuk mengawal pemberian bantuan dan peruntukan kerajaan semasa pilihan raya, kerana Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 (EOA), khususnya Seksyen 10, adalah cukup jelas dan ketat.
Untuk memahami kemustahilan jawapan Azam Baki, pemeriksaan Seksyen 10 EOA adalah perlu.
Seksyen 10 merangkumi “amalan penyelewengan” rasuah dan termasuk menawarkan atau menjanjikan sebarang wang atau balasan berharga untuk mana-mana pemilih atau pengundi, yang boleh ditafsirkan secara munasabah dalam cara yang meliputi tindakan Zahid Hamidi.
Selanjutnya, kesalahan EOA tertentu disifatkan sebagai “kesalahan yang ditetapkan” di bawah Akta SPRM 2009 (Akta SPRM), di mana SPRM diberi kuasa untuk melaksanakan semua kuasa penyiasatan yang ada padanya.
Memandangkan maklumat yang boleh dipercayai mengenai pengumuman Zahid Hamidi telah dilaporkan secara meluas, khususnya menyebut potensi peningkatan jumlah pembiayaan kepada kumpulan belia tertentu bergantung kepada keputusan pilihan raya, adalah menjadi tanggungjawab SPRM untuk sekurang-kurangnya memulakan siasatan terhadap kesalahan yang didakwa.
Penegasan Azam Baki bahawa peruntukan yang diluluskan oleh kerajaan persekutuan tidak mempunyai unsur rasuah tidak mempunyai sebarang asas undang-undang dan terbang di hadapan semangat kedua-dua Akta iaitu untuk memerangi amalan rasuah dalam bentuk yang pelbagai.
Jika SPRM sendiri, yang telah dipertanggungjawabkan untuk menyiasat amalan rasuah di bawah EOA, enggan mengambil tindakan apabila kemungkinan rasuah pilihan raya telah berlaku, siapa lagi yang boleh dipercayai untuk menguatkuasakan Akta tersebut?
Azam Baki betul dalam menyatakan bahawa Seksyen 10 EOA dengan jelas menetapkan “perbuatan dan tidak boleh” yang mesti dipatuhi oleh calon pilihan raya kecil.
Bagaimanapun, keyakinannya yang tegas bahawa tindakan Zahid Hamidi tidak melanggar mana-mana undang-undang, tanpa menjalankan sebarang siasatan mengenai perkara itu, mencerminkan salah baca asas undang-undang yang dipetiknya.
Tambahan pula, amat mengecewakan bahawa Anwar Ibrahim juga tidak melihat sebarang kesilapan dalam tingkah laku Timbalannya.
Penegasan beliau bahawa Kabinet telah memutuskan bahawa dana awam tidak akan digunakan untuk kempen pilihan raya adalah tidak bermakna apabila Menteri Kabinet nampaknya dibenarkan berbuat demikian tanpa sebarang kesan.
Setiap mekanisme semak dan imbang yang sedia ada gagal untuk mengambil tindakan Zahid Hamidi, yang hanya berfungsi untuk mengukuhkan dan mengekalkan amalan tidak wajar semasa kempen pilihan raya – bertentangan dengan komitmen pentadbiran Anwar yang dinyatakan.
Oleh itu, Pusat C4 menggesa perkara berikut:
Siasatan mesti dimulakan ke atas pengumuman Zahid Hamidi oleh SPRM untuk memastikan sama ada kesalahan pilihan raya memang telah dilakukan, dan jika tidak, SPRM mesti menjelaskan mengapa ia tidak berhasrat untuk menangani kemungkinan kesalahan yang termasuk dalam mandat berkanunnya; dan
Pembaharuan segera mesti dilaksanakan bagi memastikan kebebasan SPRM termasuk penggantian serta-merta Ketua Pesuruhjaya, kerana Azam Baki telah menunjukkan berkali-kali bahawa kredibiliti SPRM telah merosot di bawah kepimpinannya.
TAMAT KENYATAAN
Dikeluarkan oleh:
Pusat Membanteras Rasuah & Kronisme (Pusat C4)
Untuk pertanyaan lanjut, sila hubungi:
c4center@gmail.com
019-216 6218 / 016-445 5678
laman web:
https://c4center.org