Persoalan utamanya ialah – mengapakah walaupun jumlah yang besar dibelanjakan untuk program dan projek yang bertujuan untuk memberi manfaat kepada perikanan dan komuniti nelayan, masyarakat itu kekal antara yang termiskin di negara ini dan pembangunan perikanan tidak memberangsangkan?
Sektor yang paling dipandang rendah dan kurang dihargai di Malaysia mestilah industri perikanan dan nelayan yang mempertaruhkan nyawa mereka untuk mendapatkan makanan yang digemari kebanyakan rakyat Malaysia tetapi mengambil mudah.
Bagi kebanyakan orang yang menikmati hidangan ikan dan makanan laut lain, satu-satunya kebimbangan mereka ialah kualiti dan harga barangan laut yang masuk ke dalam hidangan.
Sedikit atau tiada pemikiran diberikan kepada nelayan yang mencari kehidupan yang sukar dan berbahaya.
Ini adalah keluarga yang bekerja sendiri – terutamanya Melayu dan Bumiputera.
Lazimnya dilahirkan dan menjalankan pekerjaan bapa dan nenek moyang mereka, lelaki ketua-ketua keluarga ini, sebelum ini terikat dengan kaedah tradisional dan bot untuk mendaratkan hasil tangkapan mereka yang kecil-kecilan.
Bagaimanapun, dalam tempoh 50 tahun kebelakangan ini sekurang-kurangnya, kerajaan telah mengepam berbilion ringgit untuk mekanisasi dan memodenkan industri, meningkatkan hasil tangkapan, dan kononnya juga meningkatkan kehidupan komuniti penting pengeluar makanan ini.
Berikut adalah peruntukan bajet tahunan kepada sektor perikanan sejak 1969 menurut Jabatan Perikanan:
Daripadanya, kita melihat jumlah peruntukan kewangan kepada perikanan sejak 1969 – tahun DEB dengan serampang utama pembasmian kemiskinan – mencecah sekurang-kurangnya RM80 bilion.
Ini tidak mengambil kira puluhan bilion yang diperuntukkan kepada sektor itu oleh agensi lain.
Walau bagaimanapun, semua kajian yang ada menunjukkan komuniti nelayan kekal dalam kalangan kumpulan termiskin di negara ini.
Soalan utama
Beberapa persoalan muncul di fikiran – mengapakah, walaupun jumlah yang besar dibelanjakan untuk program dan projek untuk memanfaatkan industri perikanan, masyarakat masih terperangkap dalam kemiskinan yang berterusan dan endemik?
Mengapakah dengan pantai sepanjang hampir 5,000km dan kelebihan lain dalam infrastruktur, logistik, dan lain-lain, pengeluaran ikan gagal seiring dengan permintaan tempatan?
Sungguh mengejutkan bahawa penggubal dasar negara tidak dapat membawa komuniti nelayan keluar daripada kemiskinan.
Sama-sama mengejutkan bahawa Malaysia masih belum mencapai sara diri dalam perikanan walaupun peruntukan belanjawan yang sangat murah dan kelebihan perbandingan negara yang besar dalam persekitaran dan sumber pantai dan marin kita yang kaya.
Malah, kita sepatutnya menjadi salah satu negara pengeluaran marin dan ikan yang terkemuka di dunia dan bukannya negara yang terpaksa mengimport hasil laut dan ketinggalan berbanding negara lain yang tidak mempunyai sumber kewangan dan asli yang kita ada.
Dan komuniti nelayan kita sepatutnya menikmati mobiliti sosioekonomi dan pembangunan yang dialami oleh orang lain dalam tenaga kerja.
Jawapan kepada soalan-soalan ini perlu dituntut oleh semua orang dan bukan sahaja oleh mereka yang menikmati hidangan ikan.
P/S: Jika RM4 bilion ringgit yang diperuntukkan kepada Jabatan Perikanan tahun depan diperuntukkan semula kepada 100,000 penduduk nelayan di negara ini, setiap isi rumah nelayan akan menerima pendapatan tahunan RM40,000.
LIM TECK GHEE ialah bekas pegawai kanan di Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu dan Bank Dunia.