Sebelum tahun 1990, sejarah politik Kelantan menyaksikan perubahan yang dramatik dan penuh cabaran.
Kelantan, yang pernah menjadi kubu kuat Parti Islam Se-Malaysia (PAS), mengalami satu tempoh kekalahan dan kebangkitan yang luar biasa.
Sejarah ini menjadi pengajaran penting kepada kita semua bahawa usaha gigih, kesabaran, dan kesatuan mampu mengubah perjalanan politik, walau dalam keadaan yang paling getir sekalipun.
Kekalahan dan Permulaan Krisis (1959-1978)
Pada tahun 1959, PAS memenangi pilihan raya negeri di Kelantan dan memegang tampuk kuasa selama 18 tahun.
Sebagai suara rakyat yang lantang dan kerajaan yang konsisten, PAS ketika itu berjaya memperjuangkan nasib rakyat Kelantan.
Namun, pada tahun 1978, kerajaan PAS di Kelantan ditumbangkan oleh kuasa pusat melalui cara yang tidak adil, iaitu pengisytiharan darurat (Mageran), yang dikenakan secara paksa ke atas negeri tersebut.
Dalam tempoh darurat hampir setahun itu, semua gerakan politik PAS lumpuh.
Ceramah-ceramah dihentikan, dan ruang untuk bersuara disekat sepenuhnya.
Ketika ini, musuh politik PAS, khususnya UMNO, menyusun gerakan secara licik untuk memburukkan imej PAS.
Tuduhan palsu dilemparkan, dengan harapan dapat melemahkan parti tersebut di mata rakyat.
Antara fitnah terbesar yang dilemparkan adalah tuduhan bahawa pimpinan PAS di Kelantan, termasuk Menteri Besar dan Exco, terlibat dalam rasuah balak serta menggunakan kedudukan mereka untuk mengaut kekayaan daripada hasil hutan.
Walaupun tuduhan ini tidak berasas, ia dimomokkan secara berterusan dan dijadikan senjata politik yang sangat tajam.
Krisis ini mencapai kemuncaknya apabila PAS mengemukakan usul undi tidak percaya terhadap Menteri Besar ketika itu, Dato’ Mohamed bin Nasir, yang merupakan pemimpin PAS tetapi dilihat lebih condong kepada UMNO.
Krisis Politik dan Kehilangan Kuasa (1978)
Perbalahan politik ini akhirnya menyebabkan pengisytiharan darurat di Kelantan pada tahun 1978.
Sebuah jawatankuasa pentadbiran khas yang diketuai oleh Tan Sri Dato’ Seri Utama Hashim bin Aman dibentuk oleh kerajaan pusat untuk mengambil alih pentadbiran negeri Kelantan.
Keadaan politik yang bergolak ini menyebabkan PAS mengalami kekalahan besar dalam pilihan raya yang diadakan selepas tempoh darurat tamat.
Pada pilihan raya negeri 1978, PAS hanya berjaya mengekalkan dua kerusi Dewan Undangan Negeri (DUN), iaitu Manik Urai dan Panchor (Sering).
Kekalahan ini sangat menyakitkan, dan PAS ketika itu diejek oleh musuh politiknya yang mengatakan bahawa parti itu hanya tinggal “batu nisan” di Kelantan.
Kebangkitan Semula: Usaha, Kesabaran, dan Kesatuan (1978-1990)
Selepas kekalahan tersebut, PAS menjadi pembangkang di Kelantan selama 12 tahun, melalui tiga penggal pilihan raya.
Walaupun begitu, PAS tidak berputus asa. Dengan kesabaran dan kebijaksanaan kepimpinan parti, PAS terus memperjuangkan nasib rakyat Kelantan, walaupun dari posisi pembangkang.
Pada tahun 1990, setelah melalui pelbagai cabaran, PAS bersama Parti Melayu Semangat 46 berjaya meraih kembali keyakinan rakyat Kelantan.
Kerjasama ini membuahkan hasil apabila PAS memenangi 39 daripada 45 kerusi DUN Kelantan, sementara parti lawan, Barisan Nasional, tidak berjaya meraih sebarang kerusi.
Kemenangan besar ini bukan sahaja mengembalikan kuasa kepada PAS di Kelantan, tetapi juga menjadi bukti bahawa dengan usaha yang berterusan, kesabaran dalam menghadapi cabaran, dan kesatuan dalam perjuangan, sejarah dapat diubah.
Tuduhan Salah Guna Kuasa: Isu Balak dan Kemewahan
Salah satu isu terbesar yang mencetuskan kontroversi semasa krisis politik di Kelantan ialah tuduhan salah guna kuasa oleh pimpinan PAS, khususnya dalam isu pemberian konsesi balak.
Tuduhan ini datang bukan sahaja dari pihak luar, tetapi juga dari dalam parti sendiri, yang mengakibatkan perpecahan dalaman yang membelenggu PAS pada waktu itu.
Kerajaan negeri Kelantan ketika itu adalah kerajaan campuran, yang terdiri daripada PAS dan UMNO, sebagai sebahagian daripada kerajaan Barisan Nasional.
Menteri Besar pada ketika itu, Dato’ Mohamed bin Nasir, adalah pemimpin PAS.
Namun, masalah timbul apabila beliau dilihat lebih rapat dengan kepimpinan UMNO Kelantan berbanding kepimpinan PAS sendiri.
Banyak keputusan penting yang melibatkan pentadbiran negeri Kelantan dibuat tanpa merujuk kepada pimpinan PAS, sebaliknya lebih cenderung mengikuti pandangan pemimpin UMNO.
Ini menimbulkan ketidakpuasan hati dalam kalangan pimpinan PAS yang dipimpin oleh Dato’ Mohamed Asri bin Muda ketika itu.
Bagi mereka, adalah tidak wajar bagi seorang Menteri Besar yang mewakili PAS untuk mengutamakan kepentingan parti lain dalam membuat keputusan.
Krisis Kepimpinan dan Undi Tidak Percaya
Dalam satu mesyuarat yang diadakan dengan PAS Pusat, pimpinan PAS secara terbuka meminta Dato’ Mohamed bin Nasir meletakkan jawatan sebagai Menteri Besar.
Namun, beliau berkeras untuk terus memegang jawatan tersebut, yang akhirnya mencetuskan krisis politik yang lebih besar.
Akibat daripada perpecahan dalaman ini, ditambah dengan tekanan dari luar, kerajaan PAS di Kelantan akhirnya tumbang pada tahun 1978.
Kesimpulan: Pengajaran Dari Sejarah
Sejarah kekalahan dan kebangkitan PAS di Kelantan mengajar kita bahawa dalam politik, usaha, kesabaran, dan kesatuan adalah kunci kepada kejayaan jangka panjang.
Walaupun melalui tempoh sukar, PAS tidak pernah berputus asa dan terus berjuang untuk rakyat Kelantan.
Akhirnya, dengan strategi yang bijak dan kesatuan dalam perjuangan, PAS kembali memenangi hati rakyat Kelantan pada tahun 1990.
Sejarah ini perlu dijadikan iktibar kepada generasi baru, agar mereka memahami betapa pentingnya perjuangan yang berterusan dalam mencapai kejayaan politik.
Walaupun cabaran besar datang dari dalam dan luar, dengan semangat yang kental, kita mampu mengubah perjalanan sejarah.