Ketua Hakim Negara, Tun Tengku Maimun Tuan Mat, mengimbau kembali kenyataan yang pernah dibuat oleh Perdana Menteri, Datuk Seri Anwar Ibrahim, lebih sedekad lalu ketika beliau masih menjadi Ketua Pembangkang.
Dalam kenyataan tersebut, Anwar mengkritik campur tangan politik dalam pelantikan hakim kanan, meskipun ketika itu reformasi kehakiman sedang dilaksanakan.
Ketika menyampaikan ucapan terakhirnya sempena Pembukaan Tahun Perundangan 2025, Tengku Maimun mengingatkan Anwar supaya kekal komited dalam mempertahankan kebebasan badan kehakiman seperti yang pernah diperjuangkannya.
Kritikan Anwar Terhadap Campur Tangan Politik
Tengku Maimun mengimbas kembali perbahasan Anwar di Dewan Rakyat pada tahun 2008 ketika membincangkan Akta Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman (JAC) 2009.
Akta tersebut diperkenalkan bagi memastikan proses pelantikan hakim yang lebih telus dan bebas daripada pengaruh politik.
Menurut Tengku Maimun, sebelum wujudnya JAC, pelantikan hakim dilakukan secara “simplistik” dengan Perdana Menteri mencadangkan nama kepada Yang di-Pertuan Agong selepas berunding dengan Majlis Raja-Raja dan Ketua Hakim Negara.
Namun, walaupun JAC telah ditubuhkan, Anwar pada masa itu masih skeptikal bahawa ia dapat mengembalikan kebebasan badan kehakiman sepenuhnya.
“Beliau menyatakan wujud persepsi bahawa individu yang memihak kepada kerajaan dalam keputusan mahkamah sering dinaikkan pangkat,” katanya.
Kuasa Perdana Menteri dalam Pelantikan Hakim
Walaupun Malaysia mencatat kemajuan dalam memperbaiki reputasi badan kehakimannya sejak 2016, Tengku Maimun menegaskan bahawa kuasa Perdana Menteri dalam pelantikan hakim masih terlalu besar.
Beliau mengingatkan bahawa undang-undang hanya membenarkan Perdana Menteri dan JAC mencadangkan nama untuk pelantikan ke mahkamah atasan.
Sebarang cadangan nama daripada pihak lain dianggap sebagai campur tangan dan boleh mencetuskan semakan kehakiman.
“Tiada sesiapa – sama ada Presiden Majlis Peguam Malaysia, mana-mana peguam, parti politik, Peguam Negara, atau individu lain – mempunyai hak untuk mencadangkan nama kepada Perdana Menteri.
Sebarang cadangan yang diterima secara tidak wajar boleh dicabar atas alasan perlembagaan atau melanggar undang-undang,” katanya.
Isu Pelantikan Hakim Kontroversi
Tengku Maimun turut mengulas pelantikan kontroversi bekas Peguam Negara, Ahmad Terrirudin Salleh, sebagai Hakim Mahkamah Persekutuan pada November 2024.
Pelantikan ini dikatakan tidak mendapat cadangan daripada Tengku Maimun sendiri tetapi tetap diluluskan oleh kerajaan.
Kenyataan beliau itu juga hadir selepas Majlis Raja-Raja, dalam mesyuarat November lalu, mengutarakan kebimbangan terhadap dominasi kuasa Perdana Menteri dalam pelantikan hakim kanan.
Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan, Tuanku Muhriz Tuanku Munawir, mencadangkan agar kuasa melantik lima anggota JAC tidak lagi diberikan kepada Perdana Menteri, sebaliknya diagihkan kepada badan seperti Majlis Peguam Malaysia, Persatuan Peguam Sabah, Persatuan Peguam Sarawak, dan Jawatankuasa Pilihan Parlimen.
Harapan Masa Depan
Tengku Maimun menyatakan keyakinannya terhadap integriti proses pelantikan yang melibatkan JAC.
Namun, beliau menegaskan bahawa sebarang kelemahan dalam sistem itu perlu dilihat pada keseluruhan proses, bukan hanya pada JAC.
Beliau mengakhiri ucapan dengan harapan agar Perdana Menteri kekal setia pada prinsip-prinsip yang pernah diperjuangkan ketika menjadi Ketua Pembangkang, terutama dalam memastikan kebebasan badan kehakiman terus dipertahankan di Malaysia.
Dengan teguran ini, ia memberi isyarat jelas bahawa reformasi dalam pelantikan hakim masih perlu diperhalusi bagi mengelakkan persepsi negatif terhadap badan kehakiman negara.