Kenyataan YB Bakri Jamaluddin hadir pada saat perbahasan mengenai sejarah dan identiti Melayu kembali menjadi sasaran politik kepartian.
Kontroversi tercetus apabila seorang Ahli Parlimen menggunakan kekebalan di Dewan Rakyat untuk memperlekehkan seorang profesor wanita, seorang ilmuwan yang telah lama berkecimpung dalam bidang sejarah dan budaya Melayu dengan memetik tafsiran akademiknya secara terpilih dan memanipulasi maksudnya.
Ahli Parlimen tersebut mendakwa bahawa profesor Melayu mengatakan orang Melayu purba boleh terbang dan bahawa orang Rom belajar membina kapal daripada orang Melayu, seolah-olah pandangan itu disampaikan secara literal.
Hakikatnya, kenyataan tersebut diambil daripada kerangka perbincangan kesusasteraan Melayu klasik, sebuah tradisi yang penuh simbolisme, metafora spiritual dan imaginasi maritim yang menggambarkan aspirasi serta jati diri bangsa Melayu.
Dalam dunia akademik, ungkapan seperti terbang di angin atau menyusup bumi bukanlah catatan sejarah fizikal, tetapi lambang keberanian, kepantasan bertindak, kebijaksanaan taktikal dan keupayaan luar biasa yang dikaitkan dengan tokoh-tokoh dalam hikayat.
Hikayat Merong Mahawangsa, Hikayat Hang Tuah dan Sejarah Melayu telah lama menggunakan bahasa simbolik sebagai cerminan psikologi masyarakat dan kekuatan budaya Nusantara.
Namun, apabila bahasa akademik ini dipetik tanpa konteks, ia dengan mudah menjadi bahan jenaka politik.
Inilah yang dikritik oleh YB Bakri dalam kenyataannya: bahawa sikap memperolok ilmu bukan sahaja membunuh adab keilmuan, tetapi menghakis integriti institusi akademik negara.
Beliau menegaskan bahawa adab al-‘ilm iaitu akhlak dalam mencari dan berbahas tentang ilmu menuntut seseorang berhujah dengan fakta, bukan dengan ejekan.
Dalam tradisi Islam sendiri, perbezaan pendapat dihormati selagi ia berdasarkan hujah yang sahih.
Malangnya, pertikaian dalam politik moden sering terpesong daripada adab ini, malah menjadikan tokoh akademik sebagai mangsa untuk tujuan retorik.
YB Bakri turut mencadangkan langkah lebih produktif: jika benar ingin memperkukuh keilmuan, Kerajaan Negeri Pulau Pinang sepatutnya membiayai penyelidikan sejarah secara serius, khususnya mengenai hubungan asal-usul Pulau Pinang dengan Kedah, kaitannya dengan Melaka, serta kedudukan pulau itu dalam jaringan empayar Melayu yang lebih luas.
Ini bukan sahaja akan memulihkan integriti wacana, tetapi membuka ruang pembinaan naratif sejarah yang lebih jujur dan tepat.
Kenyataan beliau berakhir dengan satu peringatan yang bernada tegas: “Sindiran bukan reformasi. Wacana beradab itulah reformasi sebenar.”
Di tengah ketidaktentuan politik dan kecelaruan maklumat, mesej ini kembali mengingatkan kita bahawa martabat intelektual negara tidak akan terbangun dengan ejekan, tetapi dengan penghormatan kepada ilmu.